Trajikomik nedir? Yani sormak istediğim şu, trajikomik olaylara gülünür mü yoksa üzülünür mü? Cevabınızı duyar gibiyim, doğru diyorsunuz, hem gülünür hem üzülünür, aynı zamanda da ne olacağı, ne edileceği bilinemez, el ayak birbirine dolanır. İşte bu ağlasam mı gülsem mi bilemedim durumu etrafımızı kuşatmış durumda galiba. Kadın erkek ilişkileri de, bu trajikomikliğin başrol oyuncularından. Bir bakıyorsunuz ağzınızdan yanlış bir laf çıkıvermiş, ya da o gün siniriniz bozuk surat asıvermişsiniz, ya da artık cimriliğine, düşüncesizliğine dayanamayıp, ağzınızdan bir minyatür eleştiri kaçıvermişsiniz, ya n’olucak canım; insanız hepimiz değil mi! Canınız sağ olsun! İşte bu basit şeyler, ah o küçük şeyler!
Bizi bu basit şeyler mahvetti!
Derken derken, küçüktü, basitti derken derken, develer tellal iken pireler berber iken, kimse muradına eremez iken… Bu basit şeyler yok mu! Orhan Veli iyi demiş de eksik demiş: Bizi bu güzel havalar mahvetti diye. Doğru ama bizi bu basit şeyler daha beter mahvetti. Gelin birlikte ömür törpüsü, sözde basit şeyleri inceleyim:
Küçük Şeyler
İnceleme Dosyası / Sayı 1: Sevgi Sözleri – Abidik Gubudik Sıfatlar
İlişkilerde, özellikle birinci haftanın ya da birinci ayın sonunda çiftlerin birbirine ‘sana deliler gibi aşığım.’ demeden duramadığı tip ilişkilerde, oldukça değişik sıfatlar üreme durumu gözlemlenilebiliyor. Hele bu sıfatların içi boş olduğunda, yani söyleyen kişi, söylemek için söylediğinde, yani aslında ne dediğini bile bilmediğinde, –işte şuursuz bir hal, yani kimisinin başka bir deyişle ‘yazık kız aşık aaay!- söylenilen sıfat daha da bir trajikomikleşiyor. Mesela?
GÜLÜM, ÇİÇEĞİM, KALBİM, VARLIĞIM, HAYATIM, FISTIĞIM, BALIM, GÜZELİM, YAVRUM, AŞKIM, CANIM
Küçük Şeyler
İnceleme Dosyası / Sayı 2: Komut Cümleleri – Kıt’a Dur
Geldik Kıt’a Dur tipi ilişkilere ve bu ilişkilerde gözlemlenen “kıt’a dur” cümlelerine. Kıt’a dur tipi ilişkiler diye sınıflandırdığımızda sanki ötede, dışarıda bir tip ilişkiymiş gibi anlaşılmasın; hepimizin etrafında, hatta hepimizin içinde bir beden eğitimi hocası edasıyla kıt’a Durcu biri yatıyor, inkar edemezsiniz! Ne diyor peki bu kıt’a durcular?
– Eve gelince haber ver!
– Ben ne diyorsam o.
– Tamam, sus.
– Ben böyleyim.
– Geliyorsan gel.
Ne yapsın ama değil mi? İşte bahsettik ya hepimiz insanız, hem bunlar küçük şeyler. Bir de iş samimiyete bindirilir genelde: “Ee artık et tırnak olmuşuz, böyle şeyleri hoş görürüz, görmeliyiz de tabii ki”. Hıh! Yok canım. Nedense genelde hoş gören taraf söylemez bu deminki cümleyi.
Küçük Şeyler
İnceleme Dosyası / Sayı 3 – Sen Böyle Değildin
Bu inceleme dosyası / sayı 3’ün başlığını en sevdiklerim arasına koyuyorum. Sen Böyle Değildin ne kadar basit bir şeydir tartışılır tabii ama bu kadar absürt bir cümle olamaz. Kim böyleydi de ben böyle değildim diyesi geliyor insanın; böyle saçma bir soruya, böyle saçma bir cevap. Hiç insanın dünü bugününe tutar mı? Tutarlılık beklemek saçma değil tabii ki, ama sen böyle değildin lafı yine de kullanıldığı yerler bakımından fazla sığ. Asıl sen böyle miydin bakalım?
– Önceden nasıl iyi davranırdın, daha bir şefkatliydin sanki.
– Sen beni sevmiyorsun.
– Yemeğe çıkardık sürekli hani… önceden
Küçük Şeyler
İnceleme Dosyası / Sayı 4 – Ben senin için ne kadar çok uğraşıyorum bak ama sen… – Sencillikten Bencilliğe
Aslında Sayı 4, Sayı 3 ile oldukça yakın ve ilişkilerde pek sık görünen bir sıkıntı, yani affedersiniz küçük bir şey diyecektim, ağzımdan kaçtı. İlişkinin başlarında, ya da keyfekeder, iyi davranası gelir aşık kişinin, dolayısıyla iyi davranır, ilişkiye dair her şey çok taze, yeni gelir dolayısıyla iyi davranası gelir. Bu ve bunun gibi durumlara sencillik diyebiliriz. Yani,
– Bir şey ister misin hayatım?
– İyisin değil mi?
– Ben birtaneme ne almışım bakalım?
– İyisin değil mi? Emisin?
Zaman içerisinde, her şeyden olduğu gibi, insan, bu sencillikten de sıkılır ve bencilliğe döner.
– Bana hiç ilgi göstermiyorsun.
– Ben seninle eskisi gibi eğlenemiyorum.
– Benim de canımın sıkılabileceğini hiç mi düşünmüyorsun!
– Ben artık kendimi düşünüyorum bundan sonra.
Bu küçük şeyler var ya, bu basit şeyler. İşte o küçük şeylerin her birinin içinde bir bilmece gizli, bir siz gizli. Neden böyle yapıyoruz? O dediğimiz şeyleri diyoruz, o küçük şeyleri? Vanilla Sky filminde Tom Cruise’un karakteri şöyle söylüyordu: ‘küçük şeyler; daha büyük hiçbir şey yok değil mi?” Evet yok, ve bu gerçek bir trajikomedi, en büyük İlahi Komedya.